سقوط لونا

سقوط لونا را شاید بتوان یکی از فجایعی که بازار کریپتو تجربه کرده است نامید که باعث لطمه به اعتبار به بازار کریپتو و مخصوصا پروژه‌های دیفای شد.
در این پست به بررسی دلایل این ریزش و سقوط شدید رمزارز لونا خواهیم پرداخت…

استیبل کوین در دنیای کریپتو به دو بخش کلی تقسیم می شوند :

1 .استیبل کوین های متمرکز: این استیبل کوین ها پشتوانه فیات دارند مانند usdt و usdc که پشتوانه آن دالر آمریکا می باشد.

2.استیبل کوین های غیرمتمرکز (این استیبل کوین ها به دو دسته کلی تقسیم می شوند):
1) استیبل کوین های غیرمتمرکز وثیقه ای مانند Dai ؛ پشتوانه این استیبل کوین ها ، وثیقه هایی هست که در اختیار شبکه قرار می گیرد) وثیقه ها میتواند بیت کوین یا اتریوم یا سایر ارز های دیگری که شبکه مورد نظر پشتیبانی می کند ، باشد (
2) استیبل کوین های غ یرمتمرکز الگوریتمی مانند UST ؛ استیبل کوین های الگوریتمی از خود توکن بومی شبکه با یک سازوکار مانند ضرب (تولید) ارز یا توکن سوزی ، برای پشتوانه استیبل کوین استفاده می شود.

به عنوان مثال پشتوانه UST ، لونا می باشد و سازکار شبکه برای ثابت ماندن UST در یک دلار به صورت زیر است :
حالت 1 : اگر قیمت UST باالتر از یک دلار برود ، شبکه ترا این امکان را به شما می دهد که با سوزاندن یک لونا معادل یک دالر UST به دست بیاورید ، این کار باعث زیاد شدن عرضه UST و حرکت به سمت یک دلار می شود.
حالت 2 : اگر قیمت UST پایین تر از یک دلار برود ، شبکه این ترا این امکان را می دهد که با سوزاندن یک UST معادل یک دالر لونا به دست بیاورید ، این کار باعث کم شدن عرضه UST و حرکت به سمت یک دلار می شود.

رابطه انکر پروتوکل و UST و لونا

انکر پروتوکل یک پروژه بسیار مهم و بزرگ ترین بخش در شبکه ترا هست و بیشترین سرمایه قفل شده در این پروتوکل بود. این پروژه به کسانی که UST استیک می کردند سود 20 درصد می داد و این سود بسیار خوب باعث افزایش تقاضا برای UST می شد و با افزایش تقاضا برای UST ، ضرب (تولید) UST در این شبکه بسیار زیاد شد و چون شبکه ترا از سازوکار ضرب و توکن سوزی استفاده می کرد باید برای ضرب UST ، معادل یک دلار لونا سوزانده می شد و با این کار عرضه لونا کم شد و بنابراین قیمت لونا به طور فزاینده ای افزایش پیدا کرد.
در این پروژه برای تامین این سود 20 درصدی ، از سود استیک وثیقه ها و همچنین با وام دادن به صورت UST با وثیقه قرار دادن لونا و پرداخت سود حدودا 12 درصدی به انکر پروتوکل توسط وام گیرنده تامین می شود.

در شبکه ترا و انکر پروتوکل یک نقطه ضعف بزر گ برای لونا به عنوان پشتوانه استیبل کوین ترا یعنی UST وجود دارد که به شرح زیر است:
درمواقعی که بازار کریپتو و به تبع آن لونا دچار یک ریزش شدید می شود ، سرمایه گذارانی که از UST استفاده می کنند دچار یک پنیک یا ترس می شوند با این مضمون که با توجه این که لونا پشتوانه UST است و قیمت یا ارزش لونا در حال افت است پس احتمال بی پشتوانه شدن UST بسیار زیاد است و UST های خود را به سایر استیبل کوین ها تبدیل می کنند که این باعث عرضه زیاد UST می شود.
با توجه به این که عرضه UST زیاد می شود ، عده ای با گرفتن UST ، UST خود را می سوزانند و معادل یک دالر لونا می گیرند و لونا به دست آمده را در بازار به فروش می رسانند که به این کار اصطالحا آربیتراژ می گویند که این عامل باعث فشار فروش شدید لونا می شود.

یک عامل دیگر باعث چند برابر شدن فشار فروش شدید بر روی لونا می شود که این عامل یکی از بزرگ ترین باگ ها در شبکه ترا می باشد. قضیه از این قرار است که عده ای در شبکه ترا با وثیقه قرار دادن لونا خود ، UST وام می گیرند و اگر قیمت لونا شدیدا افت کند ، این وثیقه ها که به صورت لونا هستند اصطالحا لیکویید یا آزاد می شوند و راهی بازار برای فروش و نقد شدن می شوند که این عامل باعث عرضه و فشار فروش بسیار شدید می شود.

پس باگ این سیستم ، به طور خالصه عرضه شدید لونا و UST در مواقعی که بازار کریپتو ریزش شدیدی می کند ، می باشد که این همان طور که در باال گفته شد خود از 3 عامل نشئت می گیرد:
1) ترس سرمایه گذاران از بی پشتوانه شدن UST به دلیل افت ارزش و قیمت لونا
2)امکان گرفتن آربیتراژگیری و در نتیجه عرضه شدید لونا
3) آزاد شدن یا لیکویید شدن وثیقه ها که به صورت لونا هستند.

به این 3 عامل که باعث عرضه شدید لونا و امکان سقوط قیمتی بسیار زیاد آن ، اصطلاحا گرداب مرگ می گویند.

داستان احتمالی حمله به شبکه ترا

دو شرکت قدرتمند مالی آمریکایی به نام بلک راک و سیتادل از صرافی جم نای حدود 100 هزار بیت کوین قرض گرفتند سپس با دو کوان تماس گرفتند و گفتند که قصد دارند 25 هزار بیت کوین تخفیف خورده را با UST به صورت OTC معاوضه کنند. دو کوان فریب این پیشنهاد رو خورد و تصمیم گرفت این کار را انجام دهد و حجم زیادی UST را از کنترل بنیاد لونا خارج کرد.

سپس در زمان مناسب با دستکاری بازار و عرضه شدید بیت کوین و گرفتن پوزیشن شورت سنگین بر روی لونا و بیت کوین باعث ریزش شدید بازار شدند و همزمان تمام UST هایی که با 25 هزار بیت کوین معاوضه کردند در بازار عرضه و به فروش رساندند.
با این کار عرضه UST زیاد شد و باعث ترس و پنیک زیاد در بین دارندگان UST شد و همزمان با افت قیمت و ارزش لونا به عنوان پشتوانه UST ، اتفاق گرداب مرگ که در باال مفصل توضیح داده شد به وقوع پیوست و لونا و UST سقوط کردند.
این داستان در توییتر آ قای هاسکینسون نیز منتشر شد اما بعد از مدتی این توییت پاک شد.
به طور کلی سندیت قطعی برای این داستان وجود ندارد اما با توجه به توضیحات داده شده و نقطه ضعف های شبکه ترا ، احتمال درست بودن این داستان زیاد است.

انگیزه های فرد یا شرکت حمله کننده (احتمالا بلک راک و سیتادل)
1.بنیاد لونا ، چند ماه پیش استخر فورپول را در صرافی غیر متمرکز curve شروع کرد که شامل 4 ارز usdt ، usdc ، frax ، UST می باشد و حدودا 150 میلیون دالر از استخر قبلی که تری پول بود رو خارج کرد و به استخر جدید وارد کرد.
استخر تری پول شامل usdt ،usdc ،dai بود و شامل UST نبود و الزم به ذکر است که قبال از استخر فور پول ، استخر تری پول بزرگترین استخر بود.
البته بعد حمله به ترا و لونا و سقوط آنها ، این استخر دوباره به بزرگترین استخر تبدیل شد.
2.در بازار کریپتو به طور کلی استیبل کوین های متمرکز با استیبل کوین های غیر متمرکز و علی الخصوص الگوریتمی رابطه خوبی ندارند و همیشه سعی دارند کریپتو و دیفای رو در دست خودشان داشته باشند و با این حمله عمال بزرگ ترین و قوی ترین استیبل کوین غیر متمرکز یعنی UST از بین رفت.

نتیجه گیری

در حال حاضر بنیاد لونا و آقای دو کوان برنامه درست و خاصی برای احیا لونا و UST ندارند و سرمایه گذاری بر روی این دو بسیار پر ریسک می باشد.
نکته مهم دیگر این است که هر استیبل کوین الگوریتمی مانند UST اگر سازوکار مناسب و امن نداشته باشد ، قابلیت سقوط شدید مانند لونا را دارد.
در حال حاضر اعتماد به استیبل کوین های الگوریتمی با این اتفاق بسیار کم است.