آیا ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند؟ نگاهی به ادعاها و پاسخ‌های رایج

بازار نزولی سال 2022 باردیگر بحث‌هایی را پیرامون آینده ارزهای دیجیتال برانگیخت، به‌ویژه برای سرمایه‌گذاران تازه‌وارد و منتقدان قدیمی این حوزه. هرچند این نخستین بار نیست که شاهد سقوطی شدید در بازار کریپتو هستیم، چرا که در سال 2018 نیز، بیت‌کوین با سومین سقوط بزرگ خود طی بیش از ده سال، افتی 80 درصدی را تجربه کرد.

این بار هم، با کاهش ارزش بیت‌کوین به زیر 20,000 دلار و افت 2 تریلیون دلاری ارزش بازار کلی ارزهای دیجیتال از اوج خود در سال 2021، برخی افراد ناامیدانه این صنعت را “کلاهبرداری” می‌خوانند و اتهاماتی علیه آن مطرح می‌کنند. در این مقاله، نگاهی دقیق‌تر به این ادعاها خواهیم داشت و صحت آن‌ها را ارزیابی می‌کنیم.

ادعای اول: ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند زیرا پشتوانه‌ای ندارند

یکی از پرتکرارترین انتقادها به ارزهای دیجیتال، نبود پشتوانه فیزیکی یا دولتی است. منتقدان می‌گویند که این ارزها، بر خلاف ارزهای فیات که می‌توانند به طلا یا اعتبار دولتی متکی باشند، تنها به اعتماد کاربران وابسته‌اند. اما حامیان بیت‌کوین، این ویژگی را به عنوان یکی از نقاط قوت آن می‌بینند. آن‌ها معتقدند که محدودیت عرضه و ویژگی‌های فنی بیت‌کوین، آن را به گزینه‌ای متمایز برای ذخیره ارزش تبدیل کرده است.

ارزهای فیات نیز مدت‌هاست که از پشتوانه طلا جدا شده‌اند و مانند بیت‌کوین، ارزش آن‌ها بیشتر به اعتماد مردم و پذیرش عمومی وابسته است. به همین دلیل، فقدان پشتوانه فیزیکی لزوماً به معنای بی‌ارزش بودن یک ارز نیست.

ادعای دوم: ارزهای دیجیتال برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شوند

یکی دیگر از نگرانی‌های رایج این است که ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت ناشناس و غیرمتمرکزشان، ابزاری برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی و قاچاق مواد مخدر هستند. اما آمارها نشان می‌دهد که تنها بخش کوچکی از تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به فعالیت‌های غیرقانونی مربوط است. در حقیقت، پول‌شویی با ارزهای فیات همچنان به مراتب گسترده‌تر از ارزهای دیجیتال است.

این تصور منفی از ارزهای دیجیتال، بیشتر از تیترهای رسانه‌ای ناشی می‌شود. در حالی که فیات نیز به راحتی می‌تواند برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده شود، تأکید بیش از حد بر این نقطه ضعف در مورد کریپتوها، بیشتر ناشی از جاذبه رسانه‌ای است.

ادعای سوم: ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات زیاد، یک کلاهبرداری هستند

نوسانات شدید قیمت، بخش جدایی‌ناپذیر از بازار ارزهای دیجیتال است و این ویژگی، هم طرفداران و هم منتقدانی دارد. از یک سو، نوسان بالا به معنای امکان دستیابی به سودهای بزرگ است و برای بسیاری از سرمایه‌گذاران جذابیت دارد. از سوی دیگر، این نوسان می‌تواند خطرات بزرگی نیز به همراه داشته باشد.

در واقع، نوسانات قیمت در سهام و اوراق قرضه نیز وجود دارد و این امر لزوماً به معنای کلاهبرداری بودن این بازارها نیست. به همین ترتیب، نمی‌توان صرفاً به دلیل نوسانات بالا، ارزهای دیجیتال را کلاهبرداری دانست.

ادعای چهارم: نبود نظارت کافی، ارزهای دیجیتال را به کلاهبرداری تبدیل می‌کند

ارزهای دیجیتال توسط هیچ دولت یا نهاد مرکزی کنترل نمی‌شوند و این مساله نگرانی‌هایی را در مورد عدم نظارت و کنترل ایجاد کرده است. اما نباید فراموش کرد که اکثر ارزهای دیجیتال بر اساس کدهای باز و قراردادهای هوشمند عمل می‌کنند که قابل مشاهده و بررسی هستند. در واقع، یکی از جذابیت‌های اصلی ارزهای دیجیتال همین ماهیت غیرمتمرکز و شفافیت فناوری بلاک‌چین است.

همچنین، دولت‌ها و نهادهای نظارتی در حال افزایش تلاش‌های خود برای وضع قوانین و چارچوب‌هایی برای کنترل بازار ارزهای دیجیتال هستند که می‌تواند به امنیت و اعتماد بیشتر کمک کند.

ادعای پنجم: ارزهای دیجیتال یک حباب هستند

ارزهای دیجیتال نشانه‌هایی از حباب بودن را نشان داده‌اند؛ حبابی که ممکن است روزی بترکد. اما این موضوع به خودی خود به معنای کلاهبرداری نیست. در طول تاریخ، بازارهای مختلف مانند بازار دات‌کام در دهه 1990 و بازار مسکن در دهه 2000 نیز شاهد حباب‌های بزرگ و سقوط‌های ناگهانی بوده‌اند. همان‌طور که برخی شرکت‌ها پس از ترکیدن حباب دات‌کام پابرجا ماندند و به رشد خود ادامه دادند، برخی از ارزهای دیجیتال نیز احتمالاً به حیات خود ادامه خواهند داد و ارزش بلندمدت خود را اثبات خواهند کرد.

نتیجه‌گیری

ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت نوآورانه و پیچیده‌شان، همچنان با چالش‌ها و نگرانی‌های متعددی روبه‌رو هستند و قطعاً سرمایه‌گذاری در این بازار نیازمند دقت و بررسی است. اما این نگرانی‌ها به معنای کلاهبرداری بودن همه ارزهای دیجیتال نیست. این بازار، فرصت‌ها و خطرات خاص خود را دارد و برای سرمایه‌گذاران، آگاهی و مدیریت ریسک امری ضروری است.