کلاهبرداری در صرافی یونی سواپ و راه‌های مقابله با آن

مقدمه

امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)، سال گذشته موفقیت‌های بسیاری را کسب کرد. توکن ‌های دیفای در حال حاضر بیش از 60 میلیارد دلار در بازار و پلتفرم های دیفای در مجموع 40 میلیارد دلار توکن قفل شده در استخرهای نقدینگی دارند. بستری مثل صرافی غیرمتمرکز، یونی سواپ، به برترین مرکز جذب کاربران فعال دیفای (DeFi) تبدیل شده است.

افزایش میزان علاقه افراد نسبت به حوزه امور مالی غیرمتمرکز و ترسی که نسبت به از دست رفتن سرمایه خود در قبال جا ماندن از بازار (FOMO) دارند به صورت اجتناب ‌ناپذیری منجر به جلب توجه کلاهبرداران به این حوزه شده است. این افراد همواره قصد دارند تا با بهره بردن از شور و شوق موجود در فضای امور مالی غیرمتمرکز، از افراد صادق و درستکار سوء کنند.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، به یکی از محبوب‌ترین پلتفرم ‌های فعال در حوزه دیفای تبدیل شده است و در راستای معاوضه توکن های ERC-20 از طریق استخرهای نقدینگی فعالیت می کند. این تبدیل توکن‌ها بدون نیاز به واسطه ‌های متمرکزی که از منابع مالی کلان برخوردار هستند شکل می‌گیرد. با این حال، صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ، به عنوان یکی از محبوب‌ترین بسترهای سرمایه‌گذاری موجود در اکوسیستم دیفای، به جایگاه اصلی کلاهبرداران برای رسیدن به اهدافشان تبدیل شده است.

با وجود اینکه صرافی‌های غیرمتمرکزی مثل یونی سواپ (Uniswap)، پلاسما سواپ (PlasmaSwap)  و سوشی سواپ (SushiSwap) ، آزادی بیشتری را از نظر مدیریت فردی، عدم نیاز به احراز هویت، کارمزد معاملاتی اندک و دسترسی به توکن ‌های جدید فراهم می کنند اما به مسئولیت بیشتری نیز احتیاج دارند. در همین راستا لازم است تا کاربران انواع کلاهبرداری ‌ها را بشناسند و پیش از استفاده کردن از توکن های خاص و یا استخرهای چنین پلتفرم‌هایی، با موارد خطرناک آشنا شوند.

کلاهبرداری های رایج در یونی سواپ

رشد و پیشرفت فضای دیفای موجب افزایش میزان کلاهبرداری شده است. ما برخی از شناخته شده ‌ترین انواع کلاهبرداری ‌ها را در ادامه برای شما لیست خواهیم کرد.

توکن‌های جعلی

پلتفرم ‌های غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ، از مزایای بسیاری برخوردار هستند. مثلا لیست شدن رایگان و بدون محدودیت توکن‌ ها. این مزیت، ابزار بی‌نظیر و مقرون به صرفه ‌ای را برای راه ‌اندازی پروژه‌های جدید، در مقایسه با همتایان متمرکز این حوزه فراهم می‌کند. با توجه به اینکه چنین روندی بدون محدودیت در اختیار همگان قرار دارد، متاسفانه کلاهبرداران معمولا توکن موجه که در شرف لیست شدن در این صرافی است را پیدا می کنند و یک فرایند شبیه سازی شده را پیش از لیست شدن توکن اصلی ایجاد می‌کنند.

کلاهبرداران از همین طریق می‌توانند از برندهای تجاری در حال ظهور و جوامعی که انتظار عرضه واقعی را دارند بهره بگیرند، مشارکت‌کنندگان را به خرید توکن‌های جعلی ترغیب کنند و درآمد حاصل را به سرقت ببرند. در نهایت نیز قربانیان، بدون اینکه به هیچ مرجعی دسترسی داشته باشند توکن های بی ‌ارزشی را به دست می‌آورند.

کلاهبرداری هایی که حاصل خروج از پروژه هستند

ترویج‌ دهندگان توکن‌های به ظاهر قانونی با ایجاد فضای قابل اعتماد، وعده بازده بالا و موفقیت پروژه خود، می‌توانند سرمایه‌گذاران را فریب دهند. این عمل تنها برای خروج از پروژه پس از دریافت منابع مالی فرد سرمایه‌گذار، با جلب اطمینان و توجه او صورت می‌گیرد. و ممکن است پس از راه اندازی اولیه و یا گاهی بعد از زمانی طولانی باشد.

تخلیه نقدینگی از استخرهای یونی سواپ

تخلیه نقدینگی با عنوان Rug Pulls نیز شناخته می‌شود. این نوع از کلاهبرداری در صرافی‌های غیرمتمرکز مثل یونی سواپ بسیار رایج است. جایی که اتریوم (ETH) بعد از خرید توکن‌ هایی که اخیرا تبلیغات زیادی برای آن ها صورت گرفته است، از لیست خارج می شود. کلاهبرداران با تخلیه اتریوم به دست آمده به صورت ناگهانی، اجازه فروش توکن‌ ها برای پس گرفتن سرمایه را از قربانیان می گیرند.

مهندسی اجتماعی

با افزایش روزافزون تعامل افراد با توکن ‌ها و استخرهای نقدینگی، کلاهبرداران نیز به طور غیرمستقیم افراد را به سمت دست کشیدن از سرمایه خود ترغیب می کنند. یکی از جدیدترین روش ها به این صورت است که با بهره‌گیری از خصوصیت‌ های تبادلاتی صرافی‌های غیرمتمرکز (DEXs) مثل صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ و یا پلاسما سواپ، ذهنیت افراد را به سمتی هدایت می‌کند تا به نظر برسد که انگار افراد تاثیرگذار (اینفلوئنسرها) جامعه در حال سرمایه‌گذاری کردن بر روی توکن خاصی هستند.

این ویژگی خاص که به شما اجازه می‌دهد تا گیرنده مد نظرتان را انتخاب کنید در صورتی که برای مقاصد صحیح مورد استفاده قرار بگیرد بسیار کارآمد و مفید خواهد بود (به طور مثال فرض کنید که می‌خواهد توکن خود را در آدرسی متفاوت با آدرس معاملاتی خود دریافت کنید) اما این امر به کلاهبرداران نیز اجازه می‌دهد تا گیرنده دیگری را برای تبادل صورت گرفته انتخاب کنند.

اگر آدرس‌های اینفلوئنسرها قابل شناسایی باشند، در این صورت کلاهبرداران می‌توانند تبادلی را از آدرس کیف پول خود به آدرس یک اینفلوئنسر شکل بدهند تا این حس را ایجاد کنند که انگار آن فرد در حال سرمایه‌گذاری کردن بر روی توکن مورد نظر است و این امر توسط اعلان‌های (نوتیفیکیشن‌های) خودکار بلاکچین در شبکه های اجتماعی انتشار پیدا می‌کند.

شیوه شناسایی کلاهبرداری‌ها و اجتناب کردن از آنها

همواره پیش از اینکه پول خود را در جایی واریز کنید، ابتدا مواردی که ممکن است خطرساز باشد را شناسایی و تجزیه و تحلیل کنید.

تحقیق در مورد پروژه

با وجود اینکه نباید به تمامی تیم‌ های توسعه‌دهنده ای که نام مستعار یا ناشناس دارند، شک کنیم (به عنوان مثال بیت کوین) – البته به جز حالتی که توسط منابع مورد اعتماد حمایت شوند – اما همچنان باید به یاد داشته باشیم که احتیاط شرط عقل است و کلاهبرداران نیز همواره با هویت مخفی و ناشناس به سراغ ما می‌آیند و راهی برای تشخیص فعالان خوب و بد وجود ندارد.

اگر فعالیت ‌های تیم مورد نظرتان از شفافیت کافی برخوردار بود، لازم است در مورد پیشینه آنها تحقیق کنید تا از اعتبار و قانونی بودن، ارتباطات و تجارب آنها اطمینان حاصل کنید. همچنین باید چک کنید که آنها میزان بالایی از ارزش توکن های در گردش را نگهداری نمی کنند. در غیر این صورت اگر در رابطه با مواردی که ذکر کردیم شفافیت لازم را نداشتند و یا اطلاعات مبهمی در اختیار شما قرار می‌ دادند، در نتیجه این یک علامت هشدار به حساب خواهد آمد.

بررسی قرارداد هوشمند و کد ممیزی

پروژه‌هایی که از اصالت کافی برخوردار هستند باید قراردادهای هوشمند و کد ممیزی خود را به متخصصان بسپارند تا از ضرر رسیدن به کاربران خود پیشگیری کرده و از عدم وجود باگ (مشکل برنامه نویسی) اطمینان حاصل کنند. اما از آنجایی که هزینه ممیزی و حسابرسی‌ ها بسیار گران است، عدم داشتن ممیزی به معنای اصیل نبودن پروژه نیست و تنها کافیست با احتیاط با چنین پروژه‌هایی برخورد کنید. دلیل این موضوع این است که هیچ راهی برای تشخیص پروژه‌های که توانایی مالی پرداخت ممیزی را ندارند و کلاهبردارانی که برای چنین کاری هیچ پولی خرج نمی‌کنند وجود ندارد.

تاییدیه گرفتن با استفاده از منابع مورد اعتماد

به جای اینکه در مورد توکن ها و یا جفت ‌های مختلف در یونی سواپ تحقیق کنید، می‌توانید تاییده مورد نظرتان را با انتخاب منابع مورد اطمینان مثل وب‌ سایت ردیابی ارز دیجیتال CoinMarketCap و یا CoinGecko به دست بیاورید. به عنوان مثال در بستر CoinMarketCap می‌توانید توکن مد نظرتان را جستجو کرده، آن را انتخاب کنید و سپس تا انتهای صفحه فعالیت آن را در جفت‌های معاملاتی ردیابی کنید. پس از این فرایند اگر بر روی جفت توکن مرتبط در کنار صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ کلیک کنید، شما را به صفحه اصلی یونی سواپ انتقال داده و به شما کمک می‌کند تا توکن های جعلی را شناسایی کرده و از آنها اجتناب کنید. این بخش دارای گزینه‌ای در بالای صفحه برای کیف پول متامسک (MetaMask) است.

از آنجا که پروتکل صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ نیازی به دریافت تاییدیه ندارد و تمامی افراد درستکار یا کلاهبردار می‌توانند از این طریق توکن ها را لیست کنند، معمولا پیام هشداری برای شما فرستاده می شود تا جهت اجتناب از کلاهبرداری ها روشی به کار بگیرید. پیام هشداری مشابه با همین پیام نیز در صفحه معاملات پلاسما سواپ برای شما نمایش داده می‌شود. این پیام ‌ها به نوعی یک یادآور کاربردی به حساب می‌آیند اما از آنجا که در برخی موارد در رابطه با اکثر جفت ‌های با منبع شناخته شده این پیام نمایش داده نمی‌شود، می‌توانید این رویداد را به عنوان علامت خطر دیگری به حساب بیاورید. باز هم یادآوری می‌کنیم که این موضوع لزوما به معنای عدم اصالت پروژه نیست بلکه تنها شرط احتیاط است زیرا تشخیص اینکه افراد نیت خوب یا بدی دارند، اصلا کار آسانی نیست.

به صورت جایگزین نیز می توانید از جست و جوگر هایی مثل Etherscan و Ethplorer برای تایید اعتبار و اصالت پروژه استفاده کنید. از آنجا که چنین جست و جوگر هایی تمامی آدرس‌ها را از خوب تا بد نشان می‌دهند، باز هم لازم است تا از یک منبع معتبر استفاده کنید. در بستر CoinMarketCap، می‌توانید به سادگی نام توکن مد نظر خود را جستجو کنید و سپس از منوی پایینی که نزدیک به بالای صفحه است نیز جست و جوگر خود را انتخاب کنید و بر روی آن کلیک کنید.

سپس می‌توانید موارد یافت شده را با آدرس قرارداد نمایش داده شده در یونی سواپ مقایسه کنید.

تجزیه و تحلیل آدرس قرارداد در صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ

در راستای تجزیه و تحلیل مورد نیاز برای تصمیمات مهم خود می‌توانید از جست و جوگر هایی مثل Etherscan استفاده کنید.

با نگاهی به مجموع کل نقدینگی، حجم (۲۴ ساعته) معاملات، تعداد و ماهیت معاملات (در ۲۴ ساعت)، زمان آخرین معامله و مکان اضافه شدن و یا حذف شدن نقیدنگی را بررسی کنید. اگر هر یک از این موارد در سطح پایینی قرار داشت، در این صورت می‌توانید این امر را نیز یکی دیگر از موارد هشداردهنده به حساب بیاورید.

همچنین، لازم است تا آدرس قرارداد را در یک صرافی غیرمتمرکز یا DEX که از چنین قابلیت‌هایی برخوردار است (مثل صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ و یا پلاسما سواپ) تحلیل کنید. نگاهی اجمالی به مجموع کل نقدینگی، حجم معاملات و معاملات اخیر داشته باشید تا ببینید که آیا چیز غیرعادی ای در بین این موارد وجود دارد یا خیر.

در مثال Tendies، شاهد کم بودن میزان نقدینگی استخر و معاملاتمان هستیم اما از طرف دیگر، حجم معاملات ۲۴ ساعته در جایگاهی قابل قیاس با برخی از برترین جفت توکن های پلتفرم یونی سواپ قرار دارد. از آنجایی که TEND یکی از توکن های اصلی نیست (در حال حاضر از نظر سقف ارزش بازار در جایگاه ۱۴۸۰ در CMC قرار دارد)، می‌توانیم حجم بالای معاملات را برای تبادلات ظاهری یک نرخ تورمی در نظر بگیریم که در راستای تبلیغ این استخر نقدینگی جهت بهتر شدن جایگاه آن در رتبه‌بندی و جذب نظاره‌کنندگان به این بازار انجام می شود. این موضوع نباید شما را متحیر کند زیرا چنین کوینی کار خود را به شکل یک شت کوین آغاز کرد (درست شبیه به دوج کوین در دوره دیفای) و به نظر می‌رسید که یک پیشینه  قوی دارد.

فارغ از اینکه چه حسی در مورد تمایل شدید پروژه‌های دیفای نسبت به شت کوین ها و الگوهای رفتاری پیرامون برخی از توکن ها دارید، لازم است تا همواره با در دست داشتن مدرکی مستحکم از افزایش حجم‌های تورمی آگاه باشید. شناسایی چنین فعالیتی در راستای افزایش تورمی حجم می‌تواند توسط معاملات نسبتا گسترده‌ای که مربوط به یک حساب قابل مشاهده هستند صورت بگیرند و در کنار این معاملات ممکن است تبادلات بسیار کوچکی با ارزش‌های بسیار کم نیز شکل بگیرند.

بررسی حساب‌های شبکه اجتماعی و نتایج جستجو

پروژه‌ هایی اصلی که برنامه کاری مشخصی دارند احتمال فعالیت بیشتری در شبکه‌های اجتماعی و حضور پررنگ و فعال و همچنین تعامل بیشتری با جامعه دارند و از بازخورد های خوبی نیز برخوردارند. پلتفرم توکن هایی که چنین ویژگی هایی را ندارند، در حقیقت به عنوان یک هشدار برای شما به حساب می ‌آید.

بنابراین، بررسی کردن این نکات می‌تواند امری سودمند در راستای یافتن عوامل پرخطر به حساب بیاید. با وجود تمام این تفاسیر، بهتر است تا به نظرات افراد عادی جامعه توجه کنید و نه افرادی مثل اینفلوئنسرها که ممکن است در ازای دستمزد اقدام به ترویج و تبلیغ توکن خاصی کنند. اگر بخواهیم دقیق‌تر بیان کنیم می‌توانیم دوباره به سراغ مثال Tendies برویم. که متاسفانه در حال حاضر نگرانی‌های بسیاری در رابطه با فعالیت ‌های آن در شبکه های اجتماعی وجود دارد.

سخن پایانی

در پایان باید گفت که پلتفرم‌هایی مثل صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ وجود دارند که فرصت‌های بزرگی را برای کاوش کردن در این فضا و کسب درآمد بیشتر در فضای امور مالی غیرمتمرکز در اختیار شما قرار می‌دهند. مثل هر سرمایه‌گذاری دیگری، لازم است کاملا تحقیق کنید تا در دام کلاهبرداری‌ها نیوفتید. با کمی تمرین و وقت گذاشتن برای مطالعه در حوزه ارز دیجیتال، می‌توانید حس ششم خود را در راستای شناسایی پروژه‌های شک برانگیز تقویت کنید. این امر به شما اجازه می‌دهد تا سرمایه خود را به صورت کامل بر روی پروژه‌هایی که از ارزش خوبی برخوردار هستند، سرمایه‌گذاری کنید.