صنایع غذایی اخیراً تحت‌فشار بوده است. نگرانی‌های فزاینده‌ای در مورد ایمنی، کیفیت و شفافیت زنجیره‌های تأمین و همچنین اثرات زیست‌محیطی تولید مواد غذایی وجود دارد و این تازه آغاز راه است، چرا که جمعیت جهان به طور مداوم در حال افزایش است و به دنبال آن تقاضا برای مواد غذایی رو به فزونی است.
درعین‌حال، جهان با تعدادی چالش از جمله تغییرات آب‌وهوا، کمبود آب و بیماری‌های همه‌گیر مواجه است. چگونه می‌توانیم با حفظ سیاره خود نیازهای جمعیت رو به رشد را برآورده کنیم؟ آیا فناوری بلاکچین که بسیار تبلیغ می‌شود می‌تواند در این زمینه مفید باشد؟ بیایید در مورد همه جوانب مثبت و منفی آن صحبت کنیم.
بلاکچین و زنجیره تأمین
بلاکچین برای مدت طولانی برای مدیریت زنجیره تأمین مورداستفاده قرار گرفته است. صنایع غذایی نیز برای فناوری بلاکچین آماده است. از کشاورزان و خواربارفروشان گرفته تا رستوران‌ها، بلاکچین پتانسیل بهبود ایمنی مواد غذایی، کاهش هزینه‌ها و افزایش شفافیت را دارد.
برای بسیاری از شرکت‌ها در صنایع غذایی، بلاکچین می‌تواند یک تغییردهنده بازی باشد. این می‌تواند به ردیابی منشأ هر عنصر در غذای شما، از مزرعه تا میز کمک کند. همچنین می‌توان از آن برای ایجاد یک رکورد شفاف و امن از معاملات بین تأمین‌کننده و مشتری استفاده کرد.
همچنین می‌تواند به‌عنوان یک بانک مجازی در بخش B2B فعالیت کند و به شرکت‌ها در جابه‌جایی پول، دریافت سپرده، نهایی کردن تراکنش‌ها و موارد دیگر کمک کند. در این حالت، مشاغل می‌توانند برخلاف بانکداری اینترنتی که مشمول مقررات، نظارت، ساعات کاری و سایر محدودیت‌ها است، از واسطه‌گری دوری کنند. این یک مزیت بزرگ برای صنایع غذایی است که در سال‌های اخیر با فراخوان‌ها و رسوایی‌های آلودگی دست‌وپنجه نرم کرده است.
جدای از آن، بلاکچین در حال حاضر شروع به تحول در بخش مواد غذایی با سرعتی سریع کرده است. طبق مطالعه گارتنر، حتی در سال ۲۰۱۹، بزرگ‌ترین شرکت‌ها، مانند یونیلور و نستله، قبلاً به فناوری‌های غیرمتمرکز علاقه داشته‌اند؛ بنابراین، تحلیلگران فرض کردند که تا سال ۲۰۲۵ بیش از ۲۰ درصد از مواد غذایی از بلاکچین استفاده خواهند کرد.
چگونه می‌توان از بلاکچین در صنایع غذایی استفاده کرد؟
یک متخصص تجزیه‌وتحلیل بلاکچین در بازار کشاورزی و مواد غذایی برای Statista فرض کرد که ارزش کل بازار پروژه‌های غیرمتمرکز در این منطقه از ۳۲.۲ میلیون دلار در سال ۲۰۱۷ به ۱.۴ میلیارد دلار تا سال ۲۰۲۸ افزایش می‌یابد.
در اینجا فقط چند نمونه از اینکه چگونه بلاکچین می‌تواند برای خواربارفروشی‌ها و سایر مکان‌های موجود در این بخش مفید باشد آورده شده است:
- ردیابی اقلام غذایی در سراسر زنجیره تأمین از مزرعه تا میز؛
- ایجاد شفافیت در زنجیره تأمین؛
- حصول اطمینان از نگهداری دقیق و به‌روز سوابق؛
- بهبود ارتباطات بین طرف‌های مختلف در زنجیره تأمین؛
- کاهش خطر تقلب و فساد؛
- بهبود ایمنی و کیفیت مواد غذایی؛
- حفاظت از محیط‌زیست.
درگذشته مدیریت زنجیره تأمین یک فرایند دستی بوده که مستعد خطا بوده است. فناوری بلاکچین می‌تواند این فرایند را خودکار کرده و کارآمدتر کند. به‌عنوان‌مثال، بلاکچین می‌تواند برای ردیابی حرکت مواد غذایی در سراسر زنجیره تأمین استفاده شود. این امکان ردیابی در زمان واقعی مواد غذایی را فراهم می‌کند و به کاهش ضایعات و بهبود کارایی کمک می‌کند.
صنعت غذای غیرمتمرکز: چشم‌انداز کسب‌وکار
زمانی که بلاکچین با فناوری‌های پیشرفته جمع‌آوری داده ترکیب شود، پتانسیل بیشتری دارد. ممکن است با استفاده از مزایای اینترنت اشیا (IoT) صنعت غذا را متحول کند. اینترنت اشیا قلمرو فیزیکی و دیجیتالی را به هم پیوند می‌دهد و اطلاعاتی مانند دما و رطوبت را در طول حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی محصول به دست می‌آورد. بلاکچین بستری امن و غیرقابل‌تغییر برای ذخیره و دسترسی به این داده‌ها ایجاد می‌کند.
در واقع، فناوری بلاکچین قبلاً توسط تعدادی از غول‌های فناوری اطلاعات در بخش مواد غذایی پیاده‌سازی شده است. پلتفرم‌های Food Trust و Watson IBM و همچنین SAP’s Track and Trace و Oracle’s Intelligent Track and Trace تنها چند نمونه هستند.
Juniper Research پیش‌بینی می‌کند که در دهه آینده، بلاک چین برای اتصال حسگرها و ردیاب‌های اینترنت اشیا استفاده خواهد شد. اولاً، می‌تواند با حذف تنگناها در زنجیره تأمین، هزینه‌های خرده‌فروشان را کاهش دهد. ثانیا، ممکن است هزینه ها را برای تولید کنندگان به حداقل برساند، زیرا می تواند تاخیرها را کاهش و قابلیت اطمینان را افزایش دهد. در نهایت، به دلیل شفافیت، انطباق با مقررات را تسهیل می کند و کارایی را بهبود می بخشد. در نتیجه روند فراخوانی غذا بسیار سریعتر می شود. Juniper Research ادعا می کند که این نوآوری می تواند ۳۱ میلیارد دلار برای صنعت صرفه جویی کند.
Juniper Research پیش‌بینی می‌کند که در دهه آینده، بلاکچین برای اتصال حسگرها و ردیاب‌های اینترنت اشیا استفاده خواهد شد. اولاً، می‌تواند با حذف تنگناها در زنجیره تأمین، هزینه‌های خرده‌فروشان را کاهش دهد. ثانیاً، ممکن است هزینه‌ها را برای تولیدکنندگان به حداقل برساند، زیرا می‌تواند تأخیرها را کاهش و قابلیت اطمینان را افزایش دهد. در نهایت، به دلیل شفافیت، انطباق با مقررات را تسهیل می‌کند و کارایی را بهبود می‌بخشد. در نتیجه روند فراخوانی غذا بسیار سریعتر می‌شود. Juniper Research ادعا می‌کند که این نوآوری می‌تواند ۳۱ میلیارد دلار برای صنعت صرفه‌جویی کند.
تمام نوآوری‌های ذکر شده در بالا می‌تواند به رشد چشمگیر کل بخش کمک کند. بر اساس گزارش ۲۰۲۱، انتظار می‌رود که سهم بلاکچین در بازار کشاورزی و زنجیره تأمین مواد غذایی در سال‌های آینده تا ۴۷ درصد رشد کند. درحالی‌که در سال ۲۰۲۱، ارزیابی پروژه‌های بلاکچین در این منطقه تا حدود ۱۹۰ میلیون دلار بود، تا سال ۲۰۲۵، احتمالاً می‌تواند به ۸۸۶ میلیون دلار برسد.
بلاکچین در صنایع غذایی: موارد استفاده
همان‌طور که می‌بینید، از سال ۲۰۱۹ افزایش قابل‌توجهی در کسب‌وکارهایی که فناوری بلاکچین را در زنجیره تأمین مواد غذایی خود پیاده‌سازی کرده‌اند، مشاهده شده است. بیایید چند مورداستفاده در زندگی واقعی را ببینیم تا بفهمیم واقعاً چگونه کار می‌کند.
والمارت از فناوری بلاکچین برای دیجیتال کردن زنجیره تأمین خود و کاهش زمان لازم برای تعیین محل شروع مسمومیت غذایی استفاده کرده است. در سال ۲۰۲۰، شیوع E. coli در ۱۹ ایالت گسترش یافت و منجر به بستری شدن ۲۰ نفر در بیمارستان شد. این جست‌وجوها منجر به پیدا شدن کاهویی شد که در خواربارفروشی‌های سراسر ایالات متحده فروخته می‌شد. پس از کشف این موارد، این بخش میلیون‌ها دلار برای هشدار به مشتریان و همچنین ردیابی و حذف سبزیجات آلوده از بازار هزینه کرد.
والمارت موظف کرده است که تمام تأمین‌کنندگان سبزیجات، از بلاکچین برای پیگیری تولید استفاده کنند. در صورت آلودگی دسته‌ای، والمارت اکنون می‌تواند غذای آلوده را در چند ثانیه به‌جای چند هفته ردیابی کند. این امر به‌ویژه در هنگام فراخوان محصول بسیار مهم است.
Nestlé با استفاده از بلاکچین، ریشه‌های برند قهوه زوگاس را که از اتحادیه جنگل‌های بارانی تأیید شده بود، ردیابی کرد. این نام تجاری داده‌های تأییدیه خود را ارائه می‌دهد تا از منشأ و شیوه‌های پایداری محصول اطمینان حاصل کند و اعتماد و شفافیت را افزایش دهد. مشتریان ممکن است با اسکن یک کد QR روی بسته‌بندی، اطلاعات مربوط به کشاورزان، تاریخ برداشت، دوره‌های برشته کردن و حتی گواهی‌های تراکنش را برای محموله فردی قهوه‌شان بررسی کنند.
Carrefour، یکی از خرده‌فروش‌های بزرگ اروپا، با ردیابی جوجه‌های خود از بلاکچین سود می‌برد. آنها همچنین به مشتریان این امکان را می‌دهند که فرایند را از ابتدا تا انتها دنبال کنند و به‌سادگی بدانند مرغ از کجا و چگونه به‌دست‌آمده است. در حال حاضر، Carrefour می‌خواهد در محصولات غذایی و نوشیدنی مانند شیر، ماهی قزل‌آلا، گوجه‌فرنگی، تخم‌مرغ، عسل و غیره از بلاکچین استفاده کند.
Bumble Bee Foods بلاک چین را برای بهبود قابلیت ردیابی و جلوگیری از تقلب در عملیات ماهی تن زرد باله خود پیاده سازی کرده است. این سیستم سفر ماهی را از لحظه شکار تا زمانی که در مغازه ها فروخته می شود، دنبال می کند. مشتریان می توانند به اطلاعاتی در مورد محل پیدایش ماهی، چه کسی آن را صید کرده و همچنین اندازه صید آن، مشابه برنامه Nestlé در مورد قهوه، دسترسی داشته باشند. اطلاعاتی در مورد تجارت منصفانه نیز ارائه شده است که به مشتریان این اطمینان را می دهد که پول آنها برای تأمین مالی فعالیت های غیراخلاقی مانند برده داری یا کار کودکان قرار نمی گیرد.
Bumble Bee Foods بلاکچین را برای بهبود قابلیت ردیابی و جلوگیری از تقلب در عملیات ماهی تن زرد باله خود پیاده سازی کرده است. این سیستم سفر ماهی را از لحظه شکار تا زمانی که در مغازه ها فروخته می شود، دنبال می کند. مشتریان می توانند به اطلاعاتی در مورد محل پیدایش ماهی، چه کسی آن را صید کرده و همچنین اندازه صید آن، مشابه برنامه Nestlé در مورد قهوه، دسترسی داشته باشند. اطلاعاتی در مورد تجارت منصفانه نیز ارائه شده است که به مشتریان این اطمینان را می دهد که پول آنها برای تأمین مالی فعالیت های غیراخلاقی مانند برده داری یا کار کودکان قرار نمی گیرد.
چالش‌های پشت پذیرش بلاکچین
آینده همیشه با فناوری‌های غیرمتمرکز روشن به نظر می‌رسد. بااین‌حال، قبل از اینکه بلاکچین به طور گسترده توسط صنایع غذایی پذیرفته شود، باید به برخی از چالش‌های اصلی مربوط به آن پرداخت.
یکی از اهداف اصلی، اطمینان از دسترسی همه طرف‌های زنجیره تأمین به پلتفرم بلاکچین است. این شامل کشاورزان، تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، خرده‌فروشان و مصرف‌کنندگان می‌شود که باید برای تعامل با راه‌حل‌های پیشرفته فناوری اطلاعات آموزش ببینند.
چالش دیگر ایجاد استانداردهای باکیفیت بالا برای نحوه ذخیره داده‌ها در بلاکچین است. این اطمینان حاصل می‌کند که اطلاعات منسجم بوده و به‌راحتی قابل‌دسترسی و تجزیه‌وتحلیل هستند.
در نهایت، فناوری بلاکچین هنوز در مراحل اولیه توسعه است و قبل از اینکه به طور گسترده مورداستفاده قرار گیرد، نیاز به آزمایش بیشتری دارد. بااین‌حال، مزایای بالقوه استفاده از بلاکچین در صنایع غذایی و همچنین سهم بازار مورد انتظار آن‌قدر قابل‌توجه است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
