آیا منتقدان ارز دیجیتال حق دارند؟ آیا همه رمزارزها کلاهبرداری هستند؟ در این مقاله ما رایج‌ترین ادعاها علیه ارزهای دیجیتال و سطح اعتبار آنها را بررسی می‌کنیم.
بازار نزولی سال ۲۰۲۲ سؤالاتی آشنا در مورد آینده ارزهای دیجیتال، به‌ویژه در میان سرمایه‌گذاران جدید و منتقدان آن مطرح کرده است.
بااین‌حال، این قطعاً اولین بازار نزولی نیست که صنعت کریپتو شاهد آن بوده است. در سال ۲۰۱۸ (آخرین رکود بزرگ بازار خرسی)، بیت‌کوین سومین افت بازار نزولی خود را به میزان ۸۰ درصد به مدت بیشتر از ۱۰ سال تجربه کرده است.
صرف‌نظر از اینکه اعداد و ارقام چه می‌گویند، به نظر می‌رسد که ما در بازار نزولی قرار داریم، زیرا بیت‌کوین برای اولین‌بار از دسامبر ۲۰۲۲ به زیر ۲۰۰۰۰ دلار سقوط کرد و ارزش کل بازار همه ارزهای دیجیتال نیز از زمان اوج خود در سال ۲۰۲۱ حدود ۲ تریلیون دلار کاهش‌یافته است.
برخی از سرمایه‌گذاران ناامید، با نگاه به این اعداد و ارقام شروع به فریاد “کلاهبرداری”، “کریپتو مرده است” و “FUD” (مخفف ترس، عدم اطمینان و شک) کرده‌اند. ما در این مقاله نگاهی به برخی از بحث‌های کلیدی در مورد ارزهای دیجیتال و صحت‌وسقم تمام این ادعاها خواهیم داشت.
ادعای ۱: ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند، زیرا توسط هیچ چیزی پشتیبانی نمی‌شوند
این استدلال «عدم پشتوانه»، یکی از محبوب‌ترین ادعاهای مطرح شده توسط منتقدان ارزهای دیجیتال است. یکی از دلایل محبوبیت آن این است که در اکثر موارد، هیچ ارز فیات یا کالای فیزیکی کمیاب مانند طلا یا نقره پشتوانه ارزهای دیجیتال نیستند و صرفاً توسط اعتمادی که مردم به آنها دارند پشتیبانی می‌شوند.
بسیاری بر این باورند که بیت‌کوین به دلیل ویژگی‌های پولی منحصربه‌فردش، یعنی کمیاب بودن و تغییرناپذیری، نیازی به حمایت از هیچ چیزی ندارد. اینها جنبه‌های کلیدی ارز دیجیتال هستند که به آن اجازه می‌دهند بدون پشتوانه طلا، کار کند.
بنابراین آیا مهم است که بیت‌کوین توسط چیزی فیزیکی پشتیبانی شود؟ دلار آمریکا مدت‌هاست که از استاندارد طلا خارج شده است، پس چرا مردم همچنان از این استدلال برای ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند؟
اغلب به چیزی که مردم به‌عنوان ارزش یک ارز دیجیتال تعریف می‌کنند، برمی‌گردد.
واژه «ارزش» دو معنا دارد. این واژه می‌تواند به خدمات مطلوبی اشاره کند که شخصی برای آن پول پرداخت می‌کند، یا می‌تواند به معنای مالی و بر حسب واحدهای پولی ارزیابی شود. این معنای دوم را می‌توان برای توضیح اینکه چرا حامیان بیت‌کوین ممکن است آن را در مقایسه با ارز فیات گزینه بهتری در نظر بگیرند استفاده می‌شود.
روش غیرمتمرکز بیت‌کوین، برخلاف سیستم ارزهای فیات، یکی از دلایلی است که طرف‌داران کریپتو معتقدند که ویژگی‌های پولی بهتری دارد.
حال، بیایید نگاهی بیندازیم به اینکه چگونه ارزهای فیات تحت بررسی هستند.
برخی از برجسته‌ترین ارزهای فیات مانند دلار آمریکا ارزش‌گذاری سال‌به‌سال را به طور منظم تجربه می‌کنند. بر اساس داده‌های ارائه شده توسط فینبولد، ارزش واقعی دلار آمریکا طی ۵۰ سال گذشته شش برابر کاهش داشته است. ارزش هر دلار در سال ۱۹۷۲، یک دلار بود، اما تا سال ۲۰۲۲ به ۰.۱۴ دلار کاهش‌یافته است؛ بنابراین، با وجود حمایت یک دولت جهانی، یکی از قوی‌ترین ارزهای جهان در طول زمان دچار کاهش ارزش شده است.
به همین دلیل نباید تعجب کرد که چرا قیمت ارزهای دیجیتال تا این حد پرنوسان است. وقتی خبرهای خوبی وجود دارد، مانند پذیرش بیشتر یا سرمایه‌گذاری نهادی، قیمت‌ها بالا می‌روند. اما وقتی اخبار بدی مانند هک یا کلاهبرداری وجود دارد، قیمت‌ها کاهش می‌یابد.
بنابراین، درست است که ارزهای دیجیتال توسط هیچ‌چیز فیزیکی یا هیچ دولتی پشتیبانی نمی‌شوند، اما به این معنی نیست که ارزش ندارند.
ادعای ۲: ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند، زیرا برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شوند
این ادعا نیز مطرح است، اما کاملاً درست نیست. درست است که ارزهای دیجیتال را می‌توان برای فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی یا قاچاق مواد مخدر استفاده کرد، اما آیا این برای همه انواع ارز در جهان صادق نیست؟
علاوه بر این، باید این نکته را در نظر داشت که ارزهای دیجیتال تنها برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده نمی‌شود و برای فعالیت‌های قانونی مانند خرید قهوه یا سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
دلیل محبوبیت این گزاره این است که به‌راحتی می‌توان آن را برجسته کرد و تیترهایی مانند “ارزهای دیجیتال در قاچاق مواد مخدر استفاده می‌شود!” را به‌راحتی در اذهان عمومی وارد کرد.
بااین‌حال، ارزهای فیات مانند دلار آمریکا نیز برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌شود. طبق آمار به‌دست‌آمده، در دنیای آفلاین، هرسال بین ۸۰۰ میلیارد تا ۲ تریلیون دلار ارز فیات شسته می‌شود. در مقابل، این پول‌شویی تنها ۰.۰۵ درصد از کل تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۲۱ را به خود اختصاص داده است.
نکته کلیدی که در اینجا باید به آن توجه کرد این است که کل روایت “کریپتو یک کلاهبرداری است” توسط شرکت‌های رسانه‌ای، تحت‌فشار قرار می‌گیرد، زیرا ترافیک بیشتری دریافت می‌کند. در گزارش اخیر Similarweb، مشخص شد که عباراتی مانند “سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال” یا “چگونه روی ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنم؟” در مقایسه با عبارات منفی مانند “کریپتو کلاهبرداری است” بازدیدهای کمتری ایجاد کرده است.
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که در می ۲۰۲۲، SERP(Search Engine Result Page) های کلاهبرداری، ۳۵۳ درصد بیشتر از شش ماه پیش ترافیک جستجو را به دست آورده‌اند. در همین حال، حجم برای موضوعات “چگونه روی کریپتو سرمایه‌گذاری کنم؟” ۲۸.۹٪ کاهش‌یافته است.
ادعای ۳: ارزهای دیجیتال به علت فرار بودن بیش از حد، یک کلاهبرداری هستند.
این ادعا تا حدی درست است. ارزهای دیجیتال بی‌ثبات هستند و بسته به اینکه چگونه به موقعیت نگاه کنید، این می‌تواند خوب یا بد باشد.
برخی افراد نوسان را به دیده مثبت می‌نگرند، زیرا به این معنی است که پتانسیلی برای سودهای بزرگ وجود دارد. برخی دیگر نوسانات را منفی می‌دانند، زیرا به این معنی است که احتمال ضررهای بزرگ وجود دارد.
سرمایه‌گذاران در سهام و اوراق قرضه نیز باید با نوسانات دست‌وپنجه نرم کنند و مانند ارزهای دیجیتال، نوسانات سهام و اوراق قرضه می‌تواند یک چیز خوب یا بد باشد.
بنابراین، اگر بخواهیم بگوییم که ارزهای دیجیتال به علت نوسان‌های بیش از حد کلاهبرداری هستند، باید بگوییم که سهام و اوراق قرضه نیز کلاهبرداری می‌باشند.
ادعای ۴: ارزهای دیجیتال به‌خاطر نبود نظارت، کلاه برداری هستند.
باز هم این ادعا تا حدی منطقی است. ارزهای دیجیتال مانند ارزهای فیات توسط دولت‌ها در مقیاس وسیع تنظیم نمی‌شوند. اما این بدان معنا نیست که آنها اصلاً تنظیم نشده‌اند.
در بیشتر موارد، ارزهای دیجیتال توسط کدی که آنها را کنترل می‌کند، تنظیم می‌شوند و این کد برای همه باز است.
درست است که ارزهای دیجیتال پایه توسط اکثر دولت‌های جهان تنظیم نمی‌شوند، اما همچنان به جهاتی تحت نظارت هستند.
ادعای ۵: ارزهای دیجیتال به دلیل داشتن حباب، کلاهبرداری هستند.
درست حدس زدید، این ادعا نیز تا حدودی منطقی است. مانند بسیاری از روندها در دنیای فناوری، ارزهای دیجیتال نشانه‌هایی از حباب بودن را نشان داده‌اند که روزی در نهایت پدیدار خواهد شد.
اما باز هم، این بدان معنا نیست که آنها کلاهبرداری هستند. حباب‌ها همیشه در بازارهای مالی اتفاق می‌افتند. به‌عنوان‌مثال، حباب دات‌کام در اواخر دهه ۱۹۹۰ و حباب مسکن در اوایل دهه ۲۰۰۰ وجود داشت. اما وقتی این حباب‌ها ظاهر شدند همه وب‌سایت‌ها و یا همه دارایی‌ها ارزش خود را از دست ندادند.
در مورد ارزهای دیجیتال هم همین قضیه صادق هست. برخی از آنها زنده می‌مانند و رشد می‌کنند و برخی نابود می‌شوند. در اینجا نکته‌ای که برای ساکت کردن افراد معتقد به حباب بودن این بازار وجود دارد و این است که حتی پایین‌ترین قیمت بیت‌کوین این بار بسیار بالاتر از زمستان گذشته ارزهای دیجیتال است.
صرفاً به این دلیل که تحلیلگر موردعلاقه شما چنین نظری دارد، نمی‌توانیم بگوییم که همه ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند.
حتی اگر فردی باتجربه به شما بگوید که همه رمزارزها کلاهبرداری هستند، این گزاره نمی‌تواند صحیح باشد. درحالی‌که بسیاری از متخصصان امور مالی، مانند وارن بافت یا بیل گیتس، نسبت به بیت‌کوین خوش‌بین نیستند، اما برخی از کارآفرینان مانند ایلان ماسک یا سم بنکمن – فرید، در حمایت از ارزهای دیجیتال و فناوری پشتیبان آن صحبت‌های بسیاری داشته اند.
بااین‌حال، شایان‌ذکر است که کریپتوها یک سرمایه‌گذاری سوداگرانه هستند و شما فقط باید مقدار معقولی از دارایی خود را سرمایه‌گذاری کنید که البته این نکته تقریباً در مورد سهام و سایر سرمایه‌گذاری‌های دیگر نیز صدق می‌کند.
ارزهای دیجیتال قطعاً بی‌ثبات هستند و قیمت‌ها در هر زمانی ممکن است سقوط کنند و ازآنجایی‌که مانند بازار سهام، دولت‌ها آنها را تنظیم نمی‌کنند، اگر پولی از دست بدهید، ممکن است دیگر نتوانید آن را پس بگیرید. بااین‌حال، اگر تصمیم به ایجاد یک سبد برای ارزهای دیجیتال دارید، ریسک شما باید بالا باشد.
و نکته آخر این که صرفاً به دلیل وجود خطرات بالا، نمی‌توان گفت تمامی ارزهای دیجیتال کلاهبرداری هستند.
